Bouwafval wordt grondstof

Bouwmaterialen hebben gedurende hun hele levenscyclus een impact op het milieu: van de winning van grondstoffen en het transport tot het afvalbeheer en recyclage. In elke fase zijn er mogelijkheden om deze impact te beperken en een bouwproject te verduurzamen. De keuze van de materialen bij renovatie of bouw zijn van essentieel belang om de ecologische voetafdruk van bouwplaatsen te verkleinen.

Daarom ontwikkelde Beliris een duurzame aanpak gericht op de circulaire economie. We helpen om België bij de Europese top te houden op vlak van recyclage, met een recyclage van 85 tot 90% van het geproduceerde inerte afval.

"De circulaire economie zet afval om in grondstof. Het doel is om het gebruik van grondstoffen efficiënter te maken en verspilling te verminderen", legt duurzaamheidsbeheerderThibaut Hermans uit.

In de wetenschap dat de bouwsector verantwoordelijk is voor het verbruik van 40% van de materiële grondstoffen en 35% van de afvalproductie, en dat het Brussels Gewest bijna uitsluitend afhankelijk is van het buitenland voor de levering van materialen en de verwerking van zijn bouwafval, heeft Beliris acties opgezet om de milieu-impact van haar projecten te beperken.

• De eerste stap is sensibiliseren. Bewustmaking dat werven zelf een potentiële bron van grondstoffen zijn via deconstructie en ontmanteling en dat het hergebruik van deze materialen bijdraagt tot de duurzame ontwikkeling van het Brussels Gewest. Hoe Beliris dat doet? Via de "deconstructie-inventaris", een lijst van alle elementen die op de site aanwezig zijn samen met hun hoeveelheid, toestand, foto's, mogelijkheid tot demontage en waarde van de materialen. Deze lijst optimaliseert het hergebruik, al dan niet ter plaatse, in een soortgelijke functie of voor een ander gebruik, al dan niet na verwerking. De bestemming van elk element wordt bepaald op basis van deze inventaris. De expert die verantwoordelijk is voor deze inventaris zoekt ook de oude technische fiches op die de materialen beschrijven en laat indien nodig tests uitvoeren om hun conformiteit met de huidige normen te controleren en de duurzaamheid van hergebruik te garanderen.

​

• Om deze informatie te delen en gedurende de hele levensduur van een project te behouden, zowel wat de materialen als de conceptuele keuzes betreft, gebruikt Beliris het Building Information Modeling (BIM).
• Ten derde evalueren Beliris en de ontwerpers bij het begin van een project of het voor het milieu beter is om de bestaande infrastructuur geheel of gedeeltelijk te behouden in plaats van het af te breken op basis van de deconstructie-inventaris en TOTEM, een tool voor de bouwsector om de milieu-impact te minimaliseren.

• Beliris ziet ook toe op een circulaire benadering van gebouwen. Een gebouw wordt beschouwd als een flexibel element dat in de loop der tijd evolueert naar gelang de behoeften, en wijzigende functionele en materiële leefomstandigheden. De materialen worden dan beschouwd als grondstoffen die aan het einde van hun levensduur kunnen worden gedemonteerd en hergebruikt.
• Tot slot stelt de aannemer tijdens de werken een plan voor het beheer van de grondstoffen en afval op waarin wordt aangegeven wat de meest geschikte recyclagekanalen zijn voor elk type afval en wat de voorwaarden zijn voor ontmanteling. Momenteel heeft de verplichte sortering alleen betrekking op de selectieve afvoer van gevaarlijk afval (asbest, ...), inert afval (keramisch materiaal, plaaster, Ytong, ...), metalen, hout en houtproducten, verpakkingsafval en pallets. Met dit beheersplan streeft Beliris naar een efficiëntere sortering: zo wordt de deconstructie gepland, partnerschappen met lokale actoren voor wederverkoop/aankoop voorzien, lokale geïnteresseerden gezocht zoals spullenhulp, verenigingen en scholen voor schenking van de overblijvende herbruikbare elementen, de verwerkingsmogelijkheden voor de niet-herbruikbare materialen geëvalueerd. Hierdoor wordt het aandeel afval dat naar het stort gaat geminimaliseerd. 

Om dit alles te realiseren neemt Beliris deel aan werkgroepen in het Brussels Gewest, maakt ze haar partners bewust van de uitdagingen inzake duurzaamheid en wijzigt ze de eisen van de lastenboeken. Beliris stimuleert en begeleidt studiebureaus en ondernemers om deze duurzame aanpak ten uitvoer te brengen.

Tot slot betekent het veranderen van de manier waarop we naar materialen kijken ook dat we voortaan CONSUMENT én ACTOR zijn in de bouwsector.