Duurzaamheid: het GRO-instrument in bouwprojecten

De bouwsector is een van de grootste producenten van afval en een van de grootste verbruikers van grondstoffen. Om de milieu-impact van een bouwproject te beperken, ontwikkelt Beliris al enkele jaren een duurzame aanpak op basis van de circulaire economie. Sinds 2020 wordt het GRO-instrument ook gebruikt om de duurzaamheid van bouwprojecten te meten en te vergroten.

GRO is geen afkorting maar een Noorse vrouwennaam die "groei" betekent. Het werd gekozen als eerbetoon aan de voormalige Noorse premier, Gro Harlem Brundtland, die voorzitter was van de "Wereldcommissie voor milieu en ontwikkeling" en in 1987 het rapport "Our Common Future" publiceerde.

GRO is geschikt voor zowel nieuwbouwprojecten als renovaties en verbouwingen van bestaande gebouwen. Het idee is om comfortabele en toekomstbestendige gebouwen te creëren. Een gebouw is een bron van materialen: muren, vloeren, meubilair, deuren, kozijnen. Het is de bedoeling ze zoveel mogelijk te hergebruiken, hetzij voor de renovatie van het gebouw zelf, hetzij voor een ander project elders. GRO kan door zowel opdrachtgevers als ontwerpers worden gebruikt tijdens de verschillende fasen van een project.

Een nieuwe manier van denken

"Het idee met GRO is om geen afval te creëren", legt duurzaamheidscoördinator Thibaut Hermans uit. "In tegenstelling tot de lineaire bouw, waarbij we bijvoorbeeld slopen en weggooien, worden in de circulaire economie materialen hergebruikt, evenals verlichting, meubilair, ... En dat wordt vanaf de ontwerpfase van het project uitgedacht; een hele nieuwe manier van werken, met nieuwe materialen en met nieuwe bestekken. Vandaag kunt u bijvoorbeeld uw ramen huren: als ze verouderd zijn of als er betere op de markt zijn, vervangt de leverancier ze. Hetzelfde geldt voor de verlichting. Het is een beetje zoals het idee van autodelen."

GRO heeft drie categorieën:

• People: comfort, veiligheid van de bezetting
• Planet: milieu, water, energie, lichtsterkte, geluidshinder, materiaalkeuze, enz.
• Profit: de economie; de kosten (zowel financieel als menselijk) van het onderhoud van het gebouw

"Vanaf het begin inventariseren we de criteria die op het project van toepassing zullen zijn," vervolgt Thibaut Hermans. "80% van de criteria is algemeen toepasbaar en als ze niet worden geselecteerd, moet je uitleggen waarom. Voor een industrieel gebouw, bijvoorbeeld, mag geen rekening worden gehouden met visueel comfort. Vervolgens controleren wij in elke fase van het project of aan de criteria wordt voldaan."

Aandacht voor de duurzaamheid van projecten is niet nieuw bij Beliris. GRO benadrukt wat al werd toegepast. "In het verloop van een project vertegenwoordigt de integratie van GRO één of twee extra vergaderingen om de duurzame aspecten aan te pakken. Maar het is de moeite waard en helpt om doelstellingen en prioriteiten vast te stellen.”

In 2021 hebben vier Beliris-projecten het GRO-instrument toegepast (het Joods Museum, bv.).

Naarmate hulpbronnen schaarser worden, is het zinvol de beschikbare materialen te hergebruiken, zowel uit economisch als uit milieuoogpunt!